"قصه عشق ایاز"
نویسنده: سید محمد علی میرمومنی
108 صفحه
انتشارات آبان، چاپ 1393


این کتاب نگاه تازه‌ای به هنر خوشنویسی و تصویرگری در آثار امیرخانی دارد. نویسنده با دقت ویژه ای به دنبال کشف زیبایی های درونی این هنر از دهه 80 به بعد است. او سی و دو اثر از امیرخانی را مد نظر داشته باشد و به گفته ی خود تحلیلی از شعر، تبیینی از خط و نقدی بر تذهیب آنها داشته باشد. او می‌گوید تبیین خط بر اساس ترکیب معناگرا، یا تصویرگر صورت گرفته و با ترکیب سنتی که به شیوه فرمالیسم تا قبل از حضور استاد غلامحسین امیرخانی رواج داشت، تفاوت بنیادین دارد.
در ابتدای تحلیل خود از گفته‌های استادامیرخانی ذکر کرده است:
"در نگارش قطعاتم حداقل از سال 1352 به بعد همواره به دنبال مضامین ارزشمندی در ادب فارسی بودم که ذهن و ضمیر مرا تسخیر کند، نه اینکه اشعاری را انتخاب کنم که فی‌المثل در نگارش، ترکیب آنها خوش آهنگ باشد. در واقع معنا بود و بعد صورت اما همان معنا و مضمون ارزشمند را سعی می‌کردم با شایسته ترین ترکیب به اجرا در آورم."
او نهایتا این نتیجه را در پایان کتاب می آورد:
پیشتر خوشنویسان هنگام نوشتن، به معنای آنچه می‌نویسند، بی‌توجه‌اند و شش دانگ حواس خود را صرف زیبانویسی ظاهری موضوع می‌کنند، به عبارتی دیگر فرمالیست هستند. البته به این معنا نیست که مطالب گزینش شده سخیف و بی معنا باشد، در واقع چون فرمالیست‌ها حواس خود را به ارزش اثر که وابسته به فرم آن و یا چگونگی ساخت و ویژگی‌های بصری‌اش متمرکز می‌کنند.
در هنر بصری، فرمالیسم بیان می‌کند که تمام چیزهای ارزشمند یک اثر در خودش نهفته است و عواملی مانند ظرف تاریخی ساخت اثر، زندگی هنرمند، یا هدف هنرمند از ساخت اثر، در درجات بعدی اهمیت دارند.
با این ذهنیت از فرمالیسم گاه پیش می آید اثری از استاد امیرخانی را ببینیم، که از هر فرمالیستی فرمالیست تر عمل کرده است. اما این را می‌رساند که استاد همان اندازه که به معنا دقت می‌کند به فرم هم نظر دارد.